რეფინანსირების განაკვეთი

მარტივად რომ ვთქვათ, თუ ნიკა ბინის საყიდლად კომერციული ბანკიდან სესხს გამოიტანს, მას ამ სესხზე განსაზღვრული პროცენტის გადახდა მოუწევს. ასევე, კომერციული ბანკი თუ ეროვნული ბანკისგან ისესხებს ფულს – მასაც მოუწევს პროცენტის, რეფინანსირების განაკვეთის, გადახდა. 

ანუ, მიუხედავად იმისა, რომ ეროვნულ ბანკს არ აქვს უფლება განკარგოს რა პროცენტში ასესხებს კომერციული ბანკი მომხმარებელს ფულს, მას მაინც აქვს საპროცენტო განაკვეთების, ფულის მოხმარების, დაკრედიტებისა და ინფლაციის მართვის საშუალება.

იმის გამო, რომ ქვეყანაში მხოლოდ ეროვნულ ბანკს აქვს ლარის გამოშვების უფლება, მას აწყობს “ლარიზაცია” (ჩვენს შემთხვევაში იგივე დე-დოლარიზაცია), ანუ ლარის გამოყენების წილის ზრდა სხვა ვალუტებთან მიმართებაში – “ლარიზაციის” შემთხვევაში ეროვნული ბანკის მონეტარულ პოლიტიკას მეტი გავლენა ექნება. 

ეკონომისტთა ნაწილი ფიქრობს, რომ ეროვნულ ბანკს არ უნდა ჰქონდეს ეკონომიკაში ჩარევის საშუალება, ვინაიდან ეს თავისუფალ ბაზარში ჩარევაა; ნაწილი კი ფიქრობს, რომ ეკონომიკური სტაბილურობის შენარჩუნებისთვის მონეტარული პოლიტიკის გატარება მნიშვნელოვანია.

იმის გამო, რომ წელს საქართველოში ინფლაციამ გადააჭარბა ეროვნული ბანკის მიერ ნორმალურად მიჩნეულ 0-3%-იან დონეს და გახდა 7.1%, სებ-მა გაზარდა რეფინანსირების განაკვეთი 10.5 %-მდე. ეს ყველაზე მაღალი მაჩვენებელია 2008 წლის შემდეგ.  

რეფინანსირების განაკვეთის ზრდა ამცირებს ნასესხები, თუ საკუთარი, ლარის ხარჯვას, ამცირებს მოთხოვნას – რაც აჩერებს ფასების ზრდას. თავის მხრივ ეს პროცესი ეკონომიკის შეფერხებას იწვევს, თუმცა ეროვნული ბანკის მიზანი ფასების სტაბილურობის უზრუნველყოფაა.

ანუ, რეფინანსირების განაკვეთი ის საპროცენტო განაკვეთია, რომელსაც ეროვნული ბანკი კომერციულ ბანკებს უდგენს. ეს პროცესი პირდაპირ თუ ირიბად ყველა ადამიანზე ახდენს გავლენას.

თუ გაინტერესებს მეტი ლარიზაციაზე, ნახე სტატია: https://orjerori.ge/ekonomika/ra-aris-ari-zatsia