ფეხბურთის ეკონომიკა

ფეხბურთი აღარ არის მხოლოდ გასართობი სპორტი, მას დიდი ეკონომიკური ღირებულება აქვს. საფეხბურთო კლუბები თანამედროვეობაში ფუნქციონირებენ, როგორც ბიზნესი. მათი უმეტესობა დღეისთვის კერძო საკუთრებაა და მფლობელის ინტერესების მიხედვით იმართება.

კლუბებს შემოსავლის შემდეგი წყაროები აქვთ:

1. საპრიზო თანხები;
2. სპონსორები;
3. ფეხბურთელების გაყიდვიდან მიღებული თანხა;
4. ბილეთებიდან;
5. “მერჩენდაიზიდან”.

პატარა გუნდებს უწევთ, ფული წარმატებული ფეხბურთელების გაყიდვით იშოვონ. ზოგიერთი გუნდი ასე საკმაოდ დიდ მასშტაბებსაც აღწევს.

არსებობენ მყიდველი და გამყიდველი გუნდები. დიდი კლუბები, რომლებიც სხვა წყაროებიდან ბევრ ფულს შოულობენ მყიდველები არიან. ისინი პატარა, გაჭირვებული და გამყიდველი გუნდებისგან ფეხბურთელებს ყიდულობენ და ხშირად ბევრს ხარჯავენ. თუმცა დიდ გუნდებს შეუძლიათ დახარჯული ფული სპონსორებისგან “აინაზღაურონ”. მაგალითად, ამ ფეხბურთელების მაისურების გაყიდვით და მათი რეკლამებში გადაღებით. გარდა ამისა, რაც უფრო კარგი და ძლიერია ფეხბურთელი, გუნდს მეტი შანსი აქვს, რომ ჩემპიონეტებში მაღალი საპრიზო ადგილი დაიკავოს. ძლიერ ფეხბურთელს მეტი შემოსავლის მოტანა შეუძლია გუნდისთვის.

ფეხბურთის სამყაროში ზოგიერთი გადაწყვეტილება მარკეტინგული მიზნებიდან გამომდინარეობს. მაგალითად, ზოგჯერ საფეხბურთო კლუბები სხვადასხვა ეროვნების მოთამაშეს ყიდულობენ. ეს მარკეტინგული სვლა შეიძლება იყოს – ფეხბურთელის მშობლიურ ქვეყანაში იზრდება კლუბის ცნობადობა, შესაბამისად, მეტი მაისურის და “მერჩანდაიზის” გაყიდვა შეუძლიათ. მეორე მხრივ, ზოგიერთი ქვეყანა ასპონსორებს საფეხბურთო კლუბებს ტურისტების მოსაზიდად. მაგალითად, რუანდას პრეზიდენტმა არსენალის დასასპონსორებლად 30 მლნ ევრო გაიღო. ამ სტრატეგიას ძირითადად მცირე ეკონომიკიანი ქვეყნები მიმართავენ.

ფეხბურთში ვხვდებით კიდევ ერთ ეკონომიკურ მოვლენას – ვაჭრობას. კლუბები ყიდიან და ყიდულობენ ფეხბურთელებს.

ფეხბურთელების სატრანსფერო ფასი მრავალი ფაქტორით განისაზღვრება. მათ შორისაა:

1. რამდენად უნდა თავად ფეხბურთელს წასვლა. თუ იგი კმაყოფილია თავის გუნდში, მის გადაბირებას დიდი თანხა სჭირდება, როგორც ხელფასის სახეთ, ასევე კლუბისთვის გადასახდელად.
2. რამდენ წლიანი კონტრაქტი აქვს ფეხბურთელს. თუ მას 5 წლიანი კონტრაქტი აქვს კლუბთან, მისი ფასი მაღალია, რადგან მის ამჟამინდელ გუნდს შეუძლია ის კიდევ 5 წლით დაიტოვო. მაგრამ თუ ფეხბურთელს კონტრაქტი 1 წელში ეწურება, მისი სატრანსფერო ფასი იკლებს. კლუბს ეშინია, რომ თუ კონტრაქტი დამთავრდება, ფეხბურთელს უფასოდ შეეძლება წასვლა, ამიტომაც ამჯობინებენ, რომ დაბალ ფასში გაყიდონ.
3. რამდენად საჭიროა ფეხბურთელი მისი ამჟამინდელი კლუბისთვის.
4. რამდენი წლისაა და რამდენი წელი შეუძლია კიდევ თამაში მაღალ დონეზე.
5. როგორი გარიგებები აქვს ფეხბურთელს სპონსორებთან. ხშირად ფეხბურთელებს თავიანთი სპონსორები ჰყავთ. თუ ფეხბურთელი “ადიდასთან” თანამშრომლობს და მისი გადაბირება ისეთ კლუბს უნდა, რომლის სპონსორიც “ნაიკია”, ტრანსფერი უფრო რთულია და ძვირი იქნება, რადგან თუ ტრანსფერი შედგება, რომელიმე კონტრაქტი უნდა გაწყდეს.