როდისაა ერთი ჭიქა წყალი ძვირი?

რამდენს გადაიხდიდი 1 ჭიქა წყალში? ალბათ არაფერს, თუ ანკარა წყაროსთან ზიხარ. 

ფასს განსაზღვრავს მოთხოვნა და მიწოდება. მაგალითად, უდაბნოში სიცხისგან ალბათ მალევე მოგწყურდება – ანუ ჩნდება მოთხოვნა წყალზე. თუმცა უდაბნოში წყაროს იშვიათად შეხვდები, ამიტომ წყალზე მარტივად არ მიგიწვდება ხელი. ახლა წარმოიდგინე, რომ უდაბნოს შუაგულში პატარა ჯიხური დაინახე, სადაც წყალი იყიდება.

როცა რაღაც პროდუქტი ძალიან გჭირდება, მზად ხარ მის მისაღებად შესაბამისი თანხა გაიღო. ამ დროს არ იწყებ იმაზე ფიქრს, თუ რამდენად აღემატება ფასი წარმოების ხარჯებს. მეტიც, მსგავს შემთხვევაში წარმოების ხარჯს თითქმის არ აქვს კავშირი პროდუქტის ღირებულებასთან.

ამიტომაა, რომ კონკურენციის არ არსებობის შემთხვევაში მონოპოლისტს შეუძლია პროდუქტს ძალიან მაღალი ფასი დაადოს. 

თუ ფასი თანხაა, რომელსაც პროდუქტის მისაღებად ვიხდით, ღირებულება არის რამდენად ფასობს ეს რაღაც ჩვენთვის, რამდენად გვჭირდება და რამდენად გამოვიყენებთ. ღირებულება შეიძლება განისაზღვროს ფინანსური, ემოციური, ფიზიკური ან სხვა მახასიათებლით. 

ღირებულება ზოგჯერ ლოგიკური არ არის და მას გრძნობები განაპირობებს. სენტიმენტალური ღირებულება არის რამდენად ვაფასებთ რაიმეს, მისი მონეტარული ღირებულებისგან დამოუკიდებლად.

წარმოიდგინე, რომ ძველმანების ბაზრობაზე სათამაშოს გადააწყდი, რომლის მსგავსიც ბავშვობაში ჰქონდა. სათამაშომ ძველი ამბები გაგახსედა და მოგინდა მისი შეძენა. შენ მზად ხარ 50 ლარი გადაიხადო, თუმცა შენი მეგობარი თვლის, რომ ეს ფასი ძველი ნივთისთვის ძვირია. 

ამ ყველაფრის გათვალისწინებით, ერთი და იმავე ნივთის ღირებულება შეიძლება განსხვავდებოდეს სხვადასხვა ადამიანიასთვის. ასეთ შემთხვევაში ძვირი და იაფი სუბიექტური ცნებები ხდება. 

ის, რაც ერთი ადამიანისთვის შეიძლება ძვირი იყოს, სხვისთვის იაფია, რადგან ღირებულებას მრავალი ფაქტორი განაპირობებს. ეს ფაქტორები კი ინდივიდუალურია.